استروشن

(نام‌های دیگر: استروشن، اشروسنه) ولایتی کهن در تاجیکستان کنونی بوده است.

موقعیت جغرافیایی

این ولایت، در شمال با چاچ و بخشی از فرغانه و در جنوب با بخشی از کش، چغانیان، شومان و اشجرد همجوار بود. در خاور اشروسنه، بخشی از فرغانه و فامر و در باختر آن سمرقند قرار داشت.

تاریخ

گویا در حدود سده هفتم پیش از میلاد، یکی از شاخه‌های شمالی سغدیان، که در سرزمین هموار کران چپ سیر دریای میانه نشیمن داشتند، اسروشنه را بنا نهادند.

آنگونه که از نقش برجسته‌های تخت جمشید، شوش و نقش رستم بر‌می‌آید، اسروشنه در روزگار شهریاری خشایارشا هخامنشی فرمانگزار هخامنشیان شد. فرمانروایان اسروشنه لقب افشین داشتند و در بومجکث، مرکز اسروشنه فرمانروایی می‌کردند.

ریشه نام

درباره ریشه نام اسروشنه افسانه‌ای به جا مانده است. در این افسانه بیماری روشن‌نام که دختر داریوش هخامنشی بود، در آب و هوای خوش اسروشنه بهبودی یافت. بنابراین اسروشنه، جایی که روشن در آن سکنی گزیده، معنا شده است.

برخی معنای این واژه را، همیشه روشن باش، دانسته‌اند و ریشه آن را در دین زردشتی و یکی از ایزدان این دین با نام شین جسته‌اند که در اوستا، ایزد دادگری بوده و ایزد شین در سغد و اسروشنه بسیار نامدار بوده است. ریشه این واژه را در زبان‌های هند و ایرانی نیز جسته‌اند.